Polacy chcą pomagać innym, ale coraz rzadziej migrantom i uchodźcom

"Barometr Humanitarny" to cykliczne badania opinii, jakie Lekarze bez Granic prowadzą w Polsce na temat zaangażowania w pomaganie innym.

W jego najnowszej edycji 83 proc. ankietowanych zadeklarowało, że w ciągu ostatnich 12 miesięcy choć raz zaangażowało się w aktywność dobroczynną. Jest to wynik nieco niższy niż w ub. roku (85 proc.) i rekordowym 2023 r., kiedy po wybuchu wojny w Ukrainie w pomoc zaangażowanych było 88 proc. badanych.

Dyrektorka Lekarzy bez Granic w Polsce Draginja Nadażdin powiedziała PAP, że rosyjska inwazja na Ukrainę w lutym 2022 r. była przełomem w podejściu Polaków do pomagania. "Obecnie zaangażowanie Polek i Polaków powoli wraca do poziomu sprzed tamtego zrywu pomocowego, a ten ponad 80-procentowy wynik dotyczący aktywności dobroczynnej świadczy o tym, że polskie społeczeństwo nadal jest gotowe nieść pomoc innym" - oceniła.

Polacy najchętniej wsparliby własnymi pieniędzmi czyjeś leczenie (77 proc. wskazań), pomoc ludziom z krajów dotkniętych katastrofami naturalnymi (74 proc.) oraz opiekę nad zwierzętami (73 proc.).

Większość celów uzyskała niższy wynik niż dwa lata temu. Zdecydowane spadki na przestrzeni dwóch lat odnotowała walka z niedożywieniem (spadek z 81 do 72 proc.) oraz prawa człowieka (spadek z 67 do 61 proc.) - zaznaczono w raporcie.

Największe zmiany postaw badanie ujawniło wobec migrantów i uchodźców. Na początku 2023 r. finansowe wsparcie dla działań pomocowych wobec uchodźców deklarowało 62 proc. respondentów, a migrantów - 52 proc. Obecnie to odpowiednio 43 i 34 proc.

Podobną zmianę widać również w odpowiedzi na pytanie, jakie grupy społeczne Polacy są gotowi wspierać. Migranci i uchodźcy znaleźli się na końcu tego zestawienia, takie przekonanie ma obecnie zaledwie 4 proc. ankietowanych. Dwa lata temu uchodźcom chciało pomagać 15 proc. społeczeństwa, a migrantom - sześć procent.

Według Lekarzy bez Granic, widoczne jest, że zaczęliśmy traktować uchodźców i migrantów w podobny sposób, chociaż jeszcze niedawno ci pierwsi kojarzyli się nam z ludźmi uciekającymi przed wojną, a ci drudzy – z ludźmi szukającymi lepszych warunków ekonomicznych.

"W ostatnim czasie obserwujemy bardzo negatywny dyskurs wobec uchodźców i wobec migrantów, odczłowieczania ich. Myślę zarówno o antyimigranckich wypowiedziach polityków jak i decyzjach rządzących w kontekście strategii migracyjnej" - powiedziała Draginja Nadażdin.

Polacy mają też przekonanie, że pomoc powinna trafiać „przede wszystkim do Polaków, bo mamy dużo własnych problemów” - odsetek uważających tak osób podniósł się z 33 do 53 proc. Jednocześnie 81 proc. badanych stwierdziło, że ludziom dotkniętym skutkami kryzysów humanitarnych powinny pomagać przede wszystkim państwa, których kryzys dotyczy.

Ponad połowa Polek i Polaków (57 proc.) uważa, że organizacje medycznej pomocy humanitarnej powinny mieć dostęp i móc pomagać osobom, które przekroczyły granicę polsko-białoruską. Prawie jedna czwarta badanych (23 proc.) nie ma opinii na ten temat.

"To bardzo ważne, ponieważ pomoc medyczna przy granicy jest wciąż potrzebna. Niosące ją organizacje, w tym nasza, potrzebuje do tego stabilnego wsparcia, by móc szybko reagować na kryzysy" - podkreśliła dyrektorka Lekarzy bez Granic w Polsce.

"Mimo nasilającej się dehumanizacji, uważamy, że uchodźcom należy się niezbędna pomoc, i że - tak zwyczajnie – dostrzegamy w nich drugiego człowieka" - podsumowała we wstępie do raportu Draginja Nadażdin.

Lekarze bez Granic to medyczna organizacja humanitarna znana na świecie pod nazwą Médecins Sans Frontieres (MSF) i Doctors without Borders. Od 2024 roku fundacja posiada status organizacji pożytku publicznego.

Badanie „Barometr Humanitarny 2025” zrealizowane zostało przez sondażownię Opinia24 na zlecenie Lekarzy bez Granic, metodą CAWI na reprezentatywnej grupie 1000 Polaków i Polek w lutym br.

Anita Karwowska (PAP)